Vijf sterren in de Gelderlander!

Historicus, dirigent en journalist Maarten-Jan Dongelmans prijst onze Beethoven pianokwartetten in de Gelderlander.

Beethovens kamermuziek is uitgebreid opgenomen. Maar zijn eerste uitprobeersels – de drie Pianokwartetten WoO 36 – kwamen er jarenlang wat bekaaid van af. Sinds het voorbije Beethovenjaar staan ze echter ook in authentieke aanpak op cd. Het onvolprezen ensemble Van Swieten Society met Bart van Oort aan het klavier past meteen de volgorde aan. Terug naar Beethovens oorspronkelijke opzet. En dat wérkt.

Maarten-Jan Dongelmans 12-06-21, 11:57

Husselen

Artaria, het beroemde uitgevershuis in Wenen, husselde na Beethovens dood in 1827, toen het drietal kwartetten in druk verscheen, de stukken flink door elkaar. Joost mag weten waarom. Sindsdien zijn deze werken in de opzet van de uitgever gespeeld.

De 15-jarige Ludwig van Beethoven uit Bonn schreef het drietal in 1785 echter met een duidelijke voorkeur voor de opeenvolging van toonsoorten. Hij opent met het stralende C grote terts (nr. 3 in de door Artaria bepaalde volgorde), zet het warme Es groot (bij Artaria nr. 1) in het midden en eindigt met het symfonische D groot (nr. 2 bij de uitgever).

Puber

Dat Eerste pianokwartet in C toont de zijn eigen weg zoekende Beethoven op zijn origineelst. De componist vond dat blijkbaar zelf ook, aangezien hij materiaal uit het tweede deel opnieuw gebruikte in zijn elf jaar later gepubliceerde Pianosonate opus 2, nr. 1.

Je hoort hoe Beethoven als puber technisch al volwassen was en hoe hij net als Mozart zijn voorliefde voor de altviool in de muziek weet te uiten.

Persoonlijkheid

Bart van Oort, fortepiano, Heleen Hulst, viool, Elisabeth Smalt, altviool, en Diederik van Dijk, cello, tekenen als de Van Swieten Society allereerst voor overrompelend speelplezier. Nergens te veel, maar ook nergens te weinig.

Beethoven is bij hen een jonge hond die heel erg zijn best doet zijn persoonlijkheid te ontdekken en tegelijkertijd voorzichtig de grenzen probeert af te tasten van wat zijn op Haydn, Mozart en al die destijds zo populaire Bohemers georiënteerde publiek aan zou kunnen.

Behagen

Waar hij prikkelt in de hoekdelen, probeert hij in de middendelen weer heel duidelijk te behagen. En het ensemble zit hem daarbij danig op de huid. Intense muzikaliteit en een gezonde dosis spontaniteit zorgen ervoor dat je deze frisse muziek keer op keer opnieuw wil afspelen.

In het inleidende Adagio assai van het Tweede pianokwartet in Es benadrukt de Van Swieten Society hoe de jonge Beethoven van lyrische melodieën elegante poëzie weet te maken. Nog niet met het raffinement zoals Mozart dat in zijn latere pianoconcerten doet, maar wel oprecht en heel individueel. Het contrast met het vurige tweede deel is optimaal.

Flow

Grote pluspunten van deze opname zijn zeker het hechte samenspel en de perfecte balans tussen het fortepiano en de drie strijkers. Ze stellen de Society in staat te focussen op enerzijds intimiteit en fijnzinnige detaillering, en anderzijds een grootse schittering die eventuele popperigheid ver buiten de deur houdt.

Over uitwerking en afwerking gesproken: het thema met variaties is voor mij het hoogtepunt van dit album. Bont, strak en in een heerlijke flow gespeeld. Maar laat ik vooral niet vergeten het afsluitende Pianokwartet in D nog even in het zonnetje te zetten. Dat straalt flair en jeugdig elan uit.

Brilliant Classics doet er goed aan wanneer het nog vaak met de Van Swieten Society de prima klinkende Westvestkerk (Schiedam) induikt. Er ligt voor jaren materiaal in de archieven. Ook van de muziek van de hofkapel van stadhouder Willem V, waarin de rondreizende Beethoven in 1783 even als gastsolist meespeelde.

Lees de oorspronkelijke recensie hier: Van Swieten Society zit Beethoven danig op de huid – de Gelderlander

Beethoven Piano Trio Opus 1, nummer 3: een kijkje achter de schermen.

Heleen, Bart en Diederik repeteren en bespreken de briljante en tijdloze kamermuziek van Beethoven. Wat maakt het zo ongelooflijk goed? Ook aan de orde komen de bijzondere historische instrumenten waarmee de Van Swieten Society dit repertoire uitvoert. Wat zijn de bijbehorende uitdagingen? En de ontdekkingen? Bekijk en beluister het hier:

Beethoven Pianokwartetten

Het is zover! Na de intensieve dagen van opnemen en editen afgelopen zomer en verdere post-productie en vormgeving door ons label Brilliant Classics is nu het langverwachte trotse moment: onze prachtige CD met Beethoven pianokwartetten is af en ligt klaar om gedraaid te worden. U kunt nog steeds deel uitmaken van onze actie om ons in via de CD te sponsoren. Dit doet u als u voor € 75 intekent op een van de eerste 20 genummerde exemplaren, speciaal voor u gesigneerd door de musici. 12 genereuze begunstigers hebben dit reeds gedaan en krijgen de gesigneerde CD als eerste in huis. De CD is natuurlijk ook ongesigneerd en iets later te verkrijgen voor de reguliere prijs van 15€. Intekenen kan door een mail te sturen aan onze secretaris Marijke Janssens, info@vanswietensociety.nl en overmaken van € 75 of € 15 op NL70 RABO 0138 1188 41 ten name van VanSwieten Society.

Bekijk hier alvast het boekje van de CD…

Bergen Beklimmen

Het heeft even geduurd, maar hier is eindelijk de nieuwsbrief met alle informatie over ons nieuwe seizoen. Het is eigenlijk een mirakel dat we deze nieuwsbrief nu kunnen versturen. Behalve de ingewikkelde logistiek over de nieuwe locaties waar we gaan optreden in Utrecht en Amsterdam (zie verder bij ‘We gaan Verhuizen’) hebben we natuurlijk steeds onze adem ingehouden bij de elkaar opvolgende corona maatregelen. Gelukkig hebben de zalen waar we optreden hun zaakjes goed voor elkaar. Er zijn overal maatregelen getroffen om de concerten veilig door te kunnen laten gaan. Vaak zullen we in plaats van één keer, twee keer voor een kleiner publiek optreden, de aanvangstijden zijn daarom soms gewijzigd (zie bij ‘Wat gaan we spelen?’). Onze groot bezette programma’s zijn wat kleinschaliger opgezet. Maar wat er nu klaarstaat is het mooiste en fijnste wat we te bieden hebben. 
Het wordt een gedenkwaardig seizoen, dat we waarschijnlijk ons hele leven zullen blijven herinneren. De vraag is of ons muziekleven ooit weer helemaal hetzelfde zal worden. Zeker is dat het beklimmen van de Burg en de Berg – de Uilenburgersjoel en Gasthuis Leeuwenbergh – geen Sisyfusarbeid is en dat er op de top weidse verzichten op ons wachten. Passend bij deze kamermuziek van het allerhoogste niveau.

Namens de Van Swieten Society, 
Bart van Oort

Lees de volledige nieuwsbrief…

Agenda

2021

De Som der Delen

2022

Schuberts Grootste Kamermuziek

Muziek voor de Koning